'پروفسور تیم اسپكتور' به همراه یك گروه پژوهشی در «كینگ كالج» لندن، زندگی تعدادی خواهر و برادر دوقلو را مورد بررسی دقیق قرار داده است.
به نوشته روزنامه گاردین، باربارا و كریستین، از جمله دوقلوهایی هستند كه زندگی آنها مورد بررسی قرار گرفته است.
اما این تفاوت ناشی از چه چیزی است؟ مگر نه اینكه ژن‌های دوقلوها دقیقاً یكسان است و در عمل نمونه‌های شبیه سازی شده یكدیگر هستند؟ افزون بر این، دستكم در مورد این دو خواهر و بسیاری مانند آنها، روند رشد و پرورش آنها نیز همانند بوده و عوامل درونی و بیرونی مشابه متعدد دخیل در زندگیشان، به ظاهر باید در نهایت نتایج یكسانی را نیز به دست می‌داد، اما در عمل، باربارا و كریستین اشخاصی با خصوصیاتی بسیار متمایز بار آمدند.
پروفسور تیم اسپكتور می‌گوید: چنین پدیده ای غیرطبیعی و دور از ذهن نیست و یافته او و همكارانش نشان می‌دهد كه «دوقلوها در بسیاری از زمینه‌ها متمایز هستند و برای نمونه، به ندرت بر اثر یك بیماری واحد از دنیا می‌روند. اما در عین حال، در بسیاری از صفات دیگر از قبیل قد شباهت دارند. شباهت هایی كه لزوماً در همه زمینه ها یكسان نیست».
این پژوهشگر در ادامه می‌افزاید: دوقلوهایی كه در پژوهش وی و گروه همكارانش زیر نظر گرفته شدند، در یك رحِم مشترك زندگی را آغاز كرده و اكثرا دوران كودكی مشابهی را پشت سر گذاشته‌اند: «بیشتر این دوقلوها به یك مدرسه رفته و با هم زندگی كرده و حدود ۱۸ سال اول زندگیشان یك غذا را خورده‌اند.»
بر اساس بررسی میزان حساسیت دوقلوهای یك تخمكی و دو تخمكی به بیماری‌های مختلف، مشخص شد كه بین ریشه‌گرفتن بیماری‌ها از بستر ژنتیكی یا مبتلا شدن به یك بیماری به دلیل تأثیرات محیط، میتوان تمایز قائل شد؛ تمایزی كه تفاوت رفتاری و شخصیتی دوقلوها را نیز می‌تواند شامل شود.
این تحقیق كه هم اینك وارد بیست و یكمین سال خود شده، ابعاد جدیدی از رفتار ژن‌ها در برابر محیط زیست را نشان داده و امید آن می‌رود كه روزی ریشه تغییرهای نژادی بشر را روشن كند.
پروفسور اسپكتور می‌گوید: آزمایش خود را در دهه ۹۰ میلادی با این قصد آغاز كرده كه مشخص كند چرا بعضی از افراد زودتر از بقیه سالخورده می‌شوند.
وی توضیح می‌دهد كه مقایسه دوقلوهای همسان و غیرهمسان در زمینه حساسیت نسبت به بیماری‌های مختلف، به دانشمندان این امكان را می دهد كه ریشه ژنتیك بیماری‌ها را از تأثیرات محیطی جدا كنند.
این پژوهشگر در ادامه توضیح می‌دهد: «در این آزمایش هفت هزار خواهر و برادر دوقلو داریم - یعنی سه هزار و ۵۰۰ جفت دوقلو. از این تعداد تا كنون ژنوم نیمی از آنها به طور كامل تعیین توالی و نقشه‌برداری شده است.»
از جمله یافته‌هایی كه تاكنون شگفتی بسیاری از دانشمندان را به دنبال داشته، تعیین صدها ژن عامل برای هر بیماری بوده است. برای مثال، اینك معلوم شده است كه برای پوكی استخوان، كه زمانی پژوهشگران تنها یك ژن را در ایجاد آن مسؤول می‌دانستند، بیش از ۵۰۰ ژن شناسایی شده است.»
بر این اساس دانشمندان می‌گویند احتمال به ارث رسیدن سن مرگ در افراد تنها «۲۵ درصد» است.
دكتر اسپكتر می‌گوید: «اپی‌ژنتیك مكانیسمی است كه از آن طریق تغییرات محیطی رفتار ژن‌های مارا تغییر می‌دهند. تمامی رخدادهای زندگی در چنین تغییراتی تاثیر دارند كه رژیم غذایی، بیماری، سالخوردگی، مواد شیمیایی محیط، استعمال دخانیات، استفاده از مواد مخدر و داروهای مختلف از آن جمله‌اند.»
‎تغییرات اپی‌ژنتیك فقط از طریق تأثیر عوامل محیطی رخ نمی‌دهند، بلكه در مواردی تغییر ایجاد شده به مدت دو یا سه نسل ادامه می‌یابد. برای مثال، تحقیق‌های انجام شده درباره فرزندان و نوه‌های زنان چینی‌ای كه در دوران جنگ جهانی دوم باردار بودند و از گرسنگی رنج برده‌اند، نشان داده كه این نسل‌ها از لحاظ جثه فیزیكی نسبت به همسالان خود ریزنقش‌تر بوده و در برابر بیماری دیابت و روان‌پریشی مقاومت كمتری از خود نشان می‌دهند.
كریستین می گوید به باور او نظریه نقش تغییرات اپی‌ژنتیك در توضیح تفاوت‌های رفتاری و سلامتی او و خواهرش قابل توجیه است. او توضیح می‌دهد: «هر كدام از ما تجربیات متفاوتی را در مراحل بعدی زندگی پشت سر گذاشتیم، باربارا زودتر ازدواج كرد، كه همین مسأله، مانند بسیاری از دوقلوهای دیگر، موجب اندوه من شد. بعدها هم من به سرطان خون دچار شدم و از همسرم نیز طلاق گرفتم. چنین تجربیاتی روی هر انسانی تأثیر خودش را دارد. نقش شانس را نباید نادیده گرفت.»